بازگشت
ظاهر هویدا به جا ودانگی پیوست
عبدالو کیل کوچی عبدالو کیل کوچی

   ظاهر هویدا شخصیت فرهنگی وهنرمند چیره دست بود ، پس ببینیم هنر چیست ؟ درزمانی که انسان با پدیده های نا شناخته شده وعجیب رو برو میشد به دنبال چاره یی بود که راهی برای آرامش روح ورفع نیاز فطری خود به معنویت وزیبایی بیابد . بگواهی تاریخ رفته رفته امیال واحساس انسان در قدیمی ترین سروده ها انعکاس یافته وهنر به مثابه ارکان اصلی زندگی بشر در پیوند مستقیم با آیین ها ،با ور ها ، احساس وعواطف راه خود را در جامعه باز کرده و با حیات آدمی در آمیزش میباشد. پس هنر بهترین بیان احساس آدمی است که از گذشته های دور در قالب موسیقی بیان شده است . درواقع بیان شعر وموسیقی بیان ادراک واحساس وتبلور اندیشه ها وافکار انسان است .هنر وادبیات در تمامی اهداف ورسالت ها دارای ویژه گی های مشترک ویکسان هستند که بقول معروف ادبیات بخشی از هنر است .

ارسطو به این با ور بود که ادبیات ، هنر کلامی است و از نظر زیبا شنا سی ارتباط احساسی مشخصی بین هنر مند ومخاطب است. پس هنر انعکاس احساس وخواستها ، نیاز وآیینه تمام نمای ذوق ها و آرمانها وبزرگترین ارکان فرهنگ وفرآورده های عقلانی بوده و نتیجه احساس ، الهام ومعرف چگونگی روند حیات اجتماعی واقتصادی میباشد .

تولستوی به این با ور بود که هنر تاریخ ارزشها واخلاق اجتماعی میباشد بآنکه این ارزش ها برخاسته از جوامع متفاوت تعبیر متفاوت هم داشته باشد .پس هنر انعکاس دهنده خواستها ومبلغ آرمانها وتامین کننده روابط انسان با طبیعت است .همچنان هنر بیان زیبایی فرآورده های انسان است که بوسیله انسان خلق میشود .خلاقیت هنر درآن است که تفکر را تجلی بخشیده چنانچه محبت وعشق اجزای هنر را تشکیل میدهد عشق به زیبایی وزیبا چیزیست  که خوش آیند ودل پذیر باشد .پس هنر مند کسی است تراوشات فکر واحساسش معرف توانایی فرآورده ها و جانبخش زیبایی ها وترسیم کننده زندگی اجتماعی باشد .ابتکارونو آوری ،ایجاد گری وخلاقیت نخستین مشخصه هنرمند است. همانطوریکه ادبیات را آنگونه  سخنانی خوانده اند ، بر تر، والا تر، که در ذهن انسان احساس دگر گونی را بوجود آورد واثر مند باشد آنطوریکه شاعران وادیبان با لطف طبع واحساسات دقیق ونویسنده گان با قدرت ونیروی تحلیل معنی جلوه خاصی بکلام میبخشند که تا ثیر ماندگارانه بجا گذاشته وبا اخلاق پیوند جدا نا پذیر دارد .

 کانت شاعری را والا ترین هنر ها می پندارد ومیگوید شعر غذای روح است پس هنر است که با بکار گیری شعر وموسیقی ببرکت زیبا شناسی وزیباگری  با اخلاق وفعالیت های گوارا رابطه مستحکم دارد که انسان را به خارق العادگی میرساند .

در وطن عزیز ما افغانستان ، هنر وادبیات ریشه تاریخی دارد که از چشمه ساران زلال وپر غنای فرهنگ باستانی کشور ما آبیاری میشود . بآنکه در اثر کم توجهی مسئولان امور غبار فراموشی چهره فرهنگ کشور ما را کمرنگ میساخته است . ولی تحرکات روشنگرایانه هنر مندان رسالتمند کشور طی نیم قرن گذشته  به سیمای هنر روح تازه بخشیده است .

اما جنگ های خان ومانسوز سی ساله اخیر وبرخورد های هنر ستیزانه در کشور بار دیگر بیان حقیقت  در گلوی هنر مند  گره شد . ودست توانای هنر مندان  را از ترسیم وتجسم آرزو ها وآرمانهای مردم باز داشت عده یی را در داخل کشور بکام مرگ فرو برد وعده دیگری را  مجبور به ترک وطن نمود .

بآنکه فعالیت های برون مرزی وهدفمندانه هنر مندان کشور ما در خارج ، ملهم از آفریده های ماندگار وشهکار های هنری بی مانندی است که مایه افتخار مردم ما میباشد ولی تحمیل شرایط

مهاجرت بر زندگی هنر مندان سایه افگنده است.  چنانچه نبود  زمینه های کاری موثر ، مرکزیت انسجام  وآموزش ،عدم  تشکل  وسیستم منظم روند فعالیت های هنری عوامل باز دارنده یست که بال پروازهنرمند را در میان قفس های طلایی شکسته  وپای رفتن به قله های شامخ هنر را بسته ، تازگی وترنم مهر آگین سیمای هنرمند را خشکیده است .که این وضع گستره آفرینش های هنری را در شرایط غربت محدود میسازد . دوام چنین اوضاع سخت گیرانه روز گار وشرایط درد ناک مهاجرت توان زندگی  و سلامتی هنرمند را غیر قابل تحمل ساخته که در اثر همین نا ملایمات تعدادی از هنرمندان عزیز کشور ما جانهای شیرین خود را از دست داده اند . از جمله  جلیل زلاند ، ساربان ، نصرت پارسا ، رحیم مهریار ، عزیز اله هدف ، ملنگ نجرابی ، وتعداد دیگری بهترین آرزو های انسانی شان را با خود  در زیر خاک بردند . ای بسا آرزو که خاک شدست .

یکی از پر آوازه ترین هنر مند محبوب کشور ما ظاهر هویدا بود که در سال 1323 خورشیدی دیده به جهان گشود و بهار عمر خود را با بهار موسیقی وهنر در افغانستان آغاز کرده بود وتا آخر عمر در خدمت  فرهنگ وهنر قرار داشت .هنوزطراوت گروه باران وعطر گل سرخ در گلشن رویا او تازگی داشت که تند باد خزانی ، نهال عمرش را زمینگیر کرد و  در ماه حوت 1390 خورشیدی مطابق 5مارچ 2012 میلادی در شهر هامبورگ به عمر 67 سالگی گل عمرش از گلبن تن جدا شد  ظاهر هویدا از نسل دوم موسیقی قرن گذشته ، رهیابی آن به را دیو واستدیوی تلویزیون افغانستان یاد آور دوره های طلایی هنر وهنرمندان طراز اول قرن بیستم درافغانستان میباشد . یاد آورآموزه های هنری ومیراث های فرهنگی بنا کننده گان چون استاد قاسم ، استاد شیدا ، استاد صابر ،استاد سرآهنگ ، استاد نتو ، استاد رحیمبخش ،استاد دری لوگری ، رازق چهاریکاری ، اسمعیل ،استاد اولمیر ، حمیداله ، رحیم غمزده آستاد محمد عمر ودیگران که موسیقی را اساس گذاشتند ، مکتب آفریدند واز آنها موسیقی قوام گرفت ورسما بر سکوی افتخارات فرهنگ افغانستان نشست. آنان معرف فرهنگ پرغنای کشور ما در جهان خارج  بوده اند  . ظاهر هویدا حاصل شگوفایی همان گلشنی از گلستان هنر بود که در آن نهال عمر احمد ظاهر شهید وحشمت خان ودیگران بار ور گردیده بود. وبا دست توانای ظاهر هویدا موسیقی کشور ما به کشور های منطقه و جهان راه یافت . آفرینش های هنری ظاهر هویدا وکلک سحر آمیزش در هنر سینما وزبان توانایش در ادای سخن بی بدیل بود. همگی عاشق سخنوری وگردانندگی او بودند .ظاهر هویدا زندگی واقعی مردم افغانستان را در لابلای اشعار ،کلمات وسخنان زیبایش انعکاس میداد .او زبان گویای عاشقان ومظلومان کشورش بود آمیزه های هنری اش کلتور ، رسوم وعنعنات پسندیده مردم افغانستان را از طریق هنر وموسیقی انعکاس میداد او تر جمان آرزو های مردم خود بود . هنر آفرینی های  شاد وپر جاذبه ظاهر هویدا تنها به  آهنگ کمر باریک خلاصه نمیشود بلکه آمیزه های هنری ظاهر هویدا باز تاب دهنده آرزو های انسانی  واندیشه های داد خواهانه مردم بود که از لابلای موسیقی به دلها چنگ می زد .

نازم آن مشتی که فرق زور مندان بشکند + بشکند دستی که با زوی ضعیفان بشکند .

ظاهر هویدا از میان مردم بر خاسته بود، او ناملایمات روز گار ونا هنجاری های جامعه را با زبان طنز بیان میداشت .گاهی به جستجوی مروارید های گمشده وخوشه مر جان های عقیق زمانه ها  راه میگشود وگاهی بسراغ مدل جدید هنر وموسیقی می پرداخت وگاهی نیز پای موسیقی را به قلل  شامخ برون مرزی میکشانید او عصری گرایی ونو اندیشی را در موسیقی دور نگذاشته بود کوشش میکرد  شهکار موسیقی را بر سکوی آفرینش های بکر وتازه ونو گرایی بنشاند .ظاهر هویدا را مردم دوست داشتند به همین سبب است که مرگ  هرگز صدایش را خاموش نتوان کرد .

گل پر پر شده جایش به گلستان خالیست + لیک عطرش بفضای چمنستان باقیست .

صدای زیبای ظاهر هویدا طنین انداز زیبایی ها وهنر آفرینی جاودانه اوست .

 صدایش پرطنین ،چراغش روشن ونامش جاودان .

 در حالیکه ضایعه مرگ نا بهنگام ظاهر هویدا را به هموطنان هنردوست ،اعضای فامیل وباز ماندگان مرحومی تسلیت گفته برایش بهشت برین آرزو نموده  و برای هنرمندانی که خوشبختانه در قید حیات هستند طول عمر خواسته واذعان میدارم که  هنرمندان عزیز را عزیز باید داشت .آنها در هرکجایی که هستند بمثابه گلهای سر سبد مردم افغانستان ونور دیده ما هستند . آفریده های فرهنگی وهنری آنها مایه افتخار مردم ما بوده ونام وطن با زبان گویای آنها در سرتاسر جهان بلند است . هنر مندان در حقیقت معرف سیمای فرهنگی  وهنرمردم  افغانستان هستند. هنر مندان محترم تامین کننده مهم ترین روابط وطن ما با دنیای خارج هستند . هنرمندان ، قوی ترین رشته وحدت ملی افغانستان را بدستان توانای خود دارند که با زبان شعر وموسیقی وحدت ملی را تحقق می بخشند وآرمان های متحدانه مردم را در یک فرا خوان زیبا به سرایش میگیرند که واقعا به دلها چنگ می زند . چقدر زیبا میگویند( با یک تن اتن کی میشود + این وطن بی ما وطن کی میشود) وبزرگوار دیگری با  بیان ساده وپر معنی می فرماید( اگر از بامیان وقندهاریم +همگی پک براریم ) همین بزرگمردان هنرهستند که با صدای رسا و شعار گونه میگویند( دا زمونز با با وطن + دا زمونز لیلا وطن ) آفریننده گان هنروموسیقی  مهر وطنپرستانه مردم وعاشقان وطن را در قالب زیبا ترین ترانه میهنی با صدای رسا وجاودانه بیان میدارند( وطن عشق تو افتخارم +وطن در رهت جانثارم ) همچنان ساده  سروده یی گرانسنگ که درانطباق با وضع زندگی و رویای یک مهاجرچقدر زیبا و با ظرافت  ادا میشود   ( سری کوی بلند یک دانه گندم + غریبی میکنم در ملک مردم )ودر جای دیگری به مفهوم یک فرا خوان وطنی گفته میشود ( رفتی وبدل مهر وتمنای تو باقیست + برگرد وبیا سوی وطن جای تو خالیست ) هنوز صدای تاریخی ترانهء ( درین وطن ، د رین زمین و آسمان + درین هوا بجستجوی کار وان)  در فضای بیکران آرزوهای مردم  عزیز ما طنین انداز است . هنر مندان چیره دست ، با آفرینش های پرتوان هنری خود پل روابط فرهنگی وهنری امروز را با فردای روشن ونسل آینده ما استحکام می بخشند وگنجینه های بزرگ فرهنگی وهنری امروز شان  چون میراث گرانبهایی برای نسل فردای کشور ما خواهد بود. باید گفت که ادبیات وفرآورده های هنری بلطف هنرمند وآفرینش های جاودانی اوست که قلب پرمهرانسان را به سوی خود میکشاند وباغ دل هموطن را با چشمه های زلال هنرش آبیاری میکند پس معلوم است که جای هنر وهنرمند در صدر خاطرات تاریخ وبر فرازقلل افتخارات جامعه جای دارد .از همین جاست که حرمت به هنر مند درواقع  خدمت به فرهنگ وهنر است .

هنرمندان محترم وعزیز کشور: در هر کجایی که هستید وطن بشما افتخار میکند . صدای تان رسا ، راه تان سبز و درفش تان در اهتزاز .

                                                                          


March 9th, 2012


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
مسايل هنری